Môi trường bị 'tấn công' bởi hàng chục triệu tấn tro xỉ từ nhiệt điện than
Tro xỉ tại các nhà máy nhiệt điện có nguy cơ ô nhiễm môi trường rất cao. Hiện nay nước ta có 20 nhà máy nhiệt điện than đang vận hành với lượng tro xỉ, thạch cao thải ra hơn 15,7 triệu tấn/năm…tiềm ẩn nhiều mối lo ngại về môi trường sinh thái và nền sản xuất nông nghiệp.
Tro xỉ tại các nhà máy nhiệt điện có nguy cơ ô nhiễm môi trường rất cao. Ảnh: TL
Ông Nguyễn Minh Hiến, nguyên Viện trưởng Viện Năng lượng Việt Nam nhấn mạnh tại Hội thảo “Công nghệ nhiệt điện than và môi trường” do Bộ Công Thương tổ chức ngày 5/11.
Nhu
cầu điện tăng cao, nguy cơ ô nhiễm lớn
Theo Thứ trưởng Bộ Công
Thương Hoàng Quốc Vượng, nền kinh tế càng phát triển thì nhu cầu về năng lượng
càng tăng cao. Đối với Việt Nam, nhiệt điện than có vai trò vô cùng quan trọng.
Thống kê của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho thấy, hiện tỷ lệ phát nhiệt
điện than đang chiếm tới 34,37%.
Theo Quy hoạch điện VII điều
chỉnh, đến năm 2020 tổng công suất nhiệt điện than khoảng 26.000 MW, chiếm
49,3% lượng điện sản xuất; năm 2025 đạt khoảng 47.600 MW, chiếm 55% điện sản xuất;
năm 2030 đạt 55.300 MW chiếm 53,2% điện sản xuất.
Về vấn đề này, ông Trương
Duy Nghĩa, Chủ tịch Hội Khoa học Kỹ thuật nhiệt Việt Nam cho biết thêm, xu hướng
của các nước trên thế giới là sau khi đã khai thác triệt để các nguồn thủy điện
thì bắt đầu tính đến việc dùng nhiệt điện than để đáp ứng nhu cầu năng lượng
trong phát triển kinh tế - xã hội. Là một nước đang phát triển, Việt Nam cũng
không nằm ngoài xu hướng này khi mà nhu cầu về năng lượng đang tăng cao mỗi
năm.
Bên cạnh đó, theo ông Nguyễn
Minh Hiến, nhiệt điện than có những ưu việt như thời gian đầu tư ít, chi phí đầu
tư vừa phải, quy trình vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa đơn giản hơn các loại hình
khác. Trong khi đó, đến nay các dự án thủy điện dường như đã khai thác gần hết,
nguồn khí tự nhiên khai thác cũng đã đến giới hạn…Do đó, nhiệt điện than tại Việt
Nam đã và đang có tốc độ tăng trưởng rất nhanh. Trong vòng 15 năm (từ 2000 -
2015), tốc độ tăng trưởng của nhiệt điện than là 17%, sản xuất tới 80 tỷ
kWh/năm.
"Tro xỉ tại các nhà máy
nhiệt điện có nguy cơ ô nhiễm môi trường rất cao. Hiện nay nước ta có 20 nhà
máy nhiệt điện than đang vận hành với lượng tro xỉ, thạch cao thải ra hơn 15,7
triệu tấn/năm… tiềm ẩn nhiều mối lo ngại về môi trường sinh thái và nền sản xuất
nông nghiệp", ông Hiến nhấn mạnh.
Trong khi đó, công tác quản
lý nhà nước từ lúc thi công cho đến vận hành các nhà máy nhiệt điện than chưa
được chặt chẽ, hiệu quả. Ngoài ra, hiện vẫn tồn tại nhiều chính sách còn bất cập
khiến cho việc xử lý các chất thải tại nhiều nhà máy vẫn đang bị tồn đọng...
Chính vì vậy, theo các
chuyên gia, nhu cầu điện năng ngày càng cao và sự lên ngôi của nhiệt điện than
trong khi quản lý chưa hiệu quả đã khiến cho nguy cơ ô nhiễm môi trường ở nước
ta hiện nay rất lớn và đang cận kề, ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường sinh
thái, đời sống xã hội và nền kinh tế, nhất là sản xuất nông nghiệp.
Cần
kiểm soát chặt chẽ các dự án nhiệt điện
Theo Bộ Công Thương, theo
quy định tất cả các nhà máy nhiệt điện đang xây dựng và đã đi vào vận hành đều
có Báo cáo đánh giá tác động môi trường được Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định
và phê duyệt. Song, hiện vẫn có một số dự án có thay đổi hạng mục công trình bảo
vệ môi trường so với báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt, điển
hình là Nhà máy nhiệt điện Duyên hải 1, do đó chưa được Bộ Tài nguyên và Môi
trường cấp giấy xác nhận hoàn thành các công trình, hạng mục bảo vệ môi trường.
Bộ Công thương cũng cho biết
thêm, tính đến nay, hầu hết các nhà máy đã lắp đặt hệ thống lọc bụi tĩnh điện,
hệ thống xử lý SO2 và hệ thống SCR để xử lý NOx đạt Quy chuẩn Việt Nam về môi
trường. Chỉ có 2 nhà máy là Phả Lại I và Ninh Bình do công nghệ cũ nên không lắp
đặt hệ thống xử lý SO2.
Bàn về giải pháp, theo ông
Hiến, chúng ta cần phải có biện pháp kiểm soát chặt chẽ công nghệ ngay từ khâu
thi công cho đến khi vận hành các nhà máy nhiệt điện. Trên thế giới nhiều nước
tiên tiến đã áp dụng công nghệ siêu giới hạn để kiểm soát chất thải từ các nhà
máy nhiệt điện than nhằm giảm suất tiêu hao cho các nhà máy nhiệt điện và giảm
lượng khí phát thải ra bên ngoài như CO2, SOX, NOX…
Quan điểm của ông Nghĩa cho
rằng, các nhà máy nhiệt điện than đều cần phải sử dụng các biện pháp khử các chất
độc hại trước khi thải ra môi trường để giảm thiểu tác hại. Đồng thời, các
phương pháp xử lý chất thải phải áp dụng công nghệ hiện đại. Lâu nay, chúng ta
vẫn chưa chú trọng vấn đề quan trắc, đánh giá tác động môi trường…đã đến lúc cấp
bách cần nhìn nhận và thực hiện một cách nghiêm túc trong việc đánh giá về chỉ
số tác động môi trường, phải tổ chức quan trắc thường xuyên để đánh giá kết quả
xử lý...
“Từ những vụ việc xả thải ra
môi trường gây những hậu quả nghiêm trọng xảy ra vừa qua, đề nghị các cơ quan
quản lý nhà nước cần tăng cường hơn nữa việc quản lý, kiểm tra, giám sát. Đồng
thời cần có biện pháp xử lý nghiêm minh, công khai với các chủ đầu tư vi phạm
các quy định khi thực hiện dự án”, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh./.
Vào tháng 10 vừa qua, Bộ trưởng
Bộ Công Thương đã có Chỉ thị số 11/CT-BCT về việc tăng cường công tác bảo vệ
môi trường ngành Công Thương nói chung, các nhà máy nhiệt điện nói riêng.
Theo Thời báo Tài chính