Tính đến 31/12/2014, 61 doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) hoạt động tại Việt Nam, trong đó gồm 29 DNBH phi nhân thọ, 1 chi nhánh DNBH phi nhân thọ nước ngoài tại Việt Nam, 17 DNBH nhân thọ, 12 doanh nghiệp môi giới bảo hiểm (DNMGBH) và 2 doanh nghiệp tái bảo hiểm (DNTBH).

Năm 2014, Bộ Tài chính đã cấp phép thành lập và hoạt động cho 01 DNBH nhân thọ là Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ BIDV MetLife và 01 chi nhánh DNBH phi nhân thọ nước ngoài là chi nhánh Công ty Bảo hiểm Bảo lãnh Seoul tại Hà Nội (SGI). Ngoài các DNBH, có 25 Văn phòng đại diện (VPĐD) của DNBH, DNMGBH nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.

Theo số liệu mới cập nhật, tổng doanh thu phí toàn thị trường năm 2014 ước đạt 54.718 tỷ đồng, tăng 14,89% so với năm 2013. Doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 27.391 tỷ đồng, tăng 12,45% so với năm 2013; doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ ước đạt 27.327 tỷ đồng, tăng 17,44% so với năm 2013.

Tổng số tiền thực bồi thường và trả tiền bảo hiểm của các DNBH năm 2014 ước đạt 19.752 tỷ đồng. Trong đó, các DNBH nhân thọ ước đạt 8.976 tỷ đồng, các DNBH phi nhân thọ ước đạt 10.776 tỷ đồng.

Tổng số tiền đầu tư trở lại nền kinh tế của các DNBH năm 2014 ước đạt 131.679 tỷ đồng, tăng 15,83% so với năm 2013. Trong đó, các doanh nghiệp nhân thọ đạt khoảng 103.276 tỷ đồng, tăng 18,52% so với cùng kỳ năm 2013; các doanh nghiệp phi nhân thọ đạt khoảng 28.403 tỷ đồng, tăng 7% so với năm 2013.

Tổng tài sản toàn thị trường năm 2014 ước đạt 153.884 tỷ đồng (tăng 14,99% so với năm 2013). Trong đó, các DNBH phi nhân thọ có tổng tài sản ước đạt 39.500 tỷ đồng (tăng 6% so với năm 2013), các DNBH nhân thọ có tổng tài sản ước đạt 114.384 tỷ đồng (tăng 18,46% so với năm 2013).

Tổng nguồn vốn chủ sở hữu toàn thị trường năm 2014 ước đạt 40.893 tỷ đồng (tăng 11,17% so với năm 2013). Các DNBH phi nhân thọ có tổng vốn chủ sở hữu ước đạt 17.730 tỷ đồng, tăng 2% so với năm 2013, các DNBH nhân thọ có tổng vốn chủ sở hữu ước đạt 23.163 tỷ đồng, tăng 19,38% so với năm 2013.

Tổng dự phòng nghiệp vụ của các DNBH năm 2014 ước đạt 93.987 tỷ đồng, tăng 18,53% so với năm 2013. Trong đó, dự phòng nghiệp vụ các doanh nghiệp nhân thọ năm 2014 ước đạt 81.287 tỷ đồng, tăng 20,96% so với năm 2013, các doanh nghiệp phi nhân thọ ước đạt 12.700 tỷ đồng, tăng 5% so với năm 2013.

Tổng số phí bảo hiểm thu xếp qua môi giới năm 2014 ước đạt 6.410 tỷ đồng, tăng 20,7%. Tổng doanh thu hoa hồng môi giới bảo hiểm năm 2014⁸ ước đạt 482 tỷ đồng, tăng 7,8% so với thực hiện năm 2013.

Bảo hiểm phi nhân thọ

Tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc của thị trường phi nhân thọ năm 2014 ước đạt 27.391 tỷ đồng, tăng 12,45% so với cùng kỳ năm 2013. Dẫn đầu thị trường về doanh thu phí bảo hiểm gốc là PVI với doanh thu ước đạt 5.722 tỷ đồng, tăng 12,24% so với cùng kỳ năm 2013, chiếm 20,89% thị phần. Tiếp đến là Bảo Việt với doanh thu ước đạt 5.703 tỷ đồng, tăng 1,37% so với cùng kỳ năm 2013, chiếm 20,82% thị phần, Bảo Minh đứng thứ 3 với doanh thu ước đạt 2.599 tỷ đồng, tăng 12,62% so với cùng kỳ năm 2013, chiếm 9,49% thị phần, PJICO đứng thứ 4 với doanh thu ước đạt 2.123 tỷ đồng, tăng 7,45% so với cùng kỳ năm 2013, chiếm 7,75% thị phần, PTI đứng thứ 5 với doanh thu ước đạt 1.719 tỷ đồng, tăng 17,47% so với cùng kỳ năm 2013, chiếm thị 6,28% thị phần.

Ngoài các DNBH dẫn đầu thị trường nêu trên, một số DNBH có tỷ lệ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm gốc trên 50% so với cùng kỳ năm 2013 như Phú Hưng (29 tỷ đồng, tăng 167,74%), VBI (276 tỷ đồng, tăng 91,16%), VASS (462 tỷ đồng, tăng 75,55%).

Một số DNBH khác có doanh thu phí bảo hiểm gốc giảm so với cùng kỳ năm 2013 là AAA (412 tỷ đồng, giảm 21,68%), VNI (379 tỷ đồng, giảm 13,90%), Cathay (82 tỷ đồng, giảm 9,6%).

Biểu đồ 1: Doanh thu phí bảo hiểm gốc của thị trường phi nhân thọ năm 2014 so với năm 2013

                  Đơn vị tính: triệu đồng                                                                                                   

Biểu đồ 2: Thị phần theo doanh thu phí bảo hiểm gốc năm 2014

Xét theo nghiệp vụ, bảo hiểm xe cơ giới chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng doanh thu (7.729 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 28,22%), tiếp theo là bảo hiểm sức khỏe và tai nạn con người (5.981 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 21,84%), bảo hiểm tài sản và bảo hiểm thiệt hại (5.696 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 20,8%), bảo hiểm hàng hóa vận chuyển (2.476 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 9,04%).

Biểu đồ 3: Tỷ trọng doanh thu theo nghiệp vụ bảo hiểm năm 2014

Bồi thường

Số tiền thực bồi thường bảo hiểm gốc của thị trường phi nhân thọ năm 2014 ước đạt 10.766 tỷ đồng, tỷ lệ thực bồi thường bảo hiểm gốc là 39,3% thấp hơn tỷ lệ thực bồi thường bảo hiểm gốc cùng kỳ năm 2013 (44,32%).

20/30 DNBH có tỷ lệ thực bồi thường bảo hiểm gốc thấp hơn tỷ lệ bồi thường của toàn thị trường. 10 DNBH còn lại có tỷ lệ thực bồi thường bảo hiểm gốc cao hơn tỷ lệ bồi thường của toàn thị trường, trong đó có 8 DNBH tỷ lệ thực bồi thường bảo hiểm gốc trên 50% là Phú Hưng (167,94%), Fubon (142,44%), Cathay (110,08%), BVTM (106,68%), MSIG (70,52%), GIC (59,85%), Liberty (53,61%), Bảo Việt (51,72%).

Bảo hiểm nhân thọ

Số lượng hợp đồng bảo hiểm khai thác mới (hợp đồng bảo hiểm chính) ước đạt 1.252.157 hợp đồng, tăng 6,26% so với cùng kỳ 2013. Trong đó, số lượng hợp đồng khai thác mới của sản phẩm bảo hiểm tử kỳ chiếm tỷ trọng lớn nhất (ước khoảng 36,2%, so với năm 2013 là 34,9%), tiếp theo là sản phẩm bảo hiểm hỗn hợp (ước khoảng 33,2% so với năm 2013 là 41,2%) và bảo hiểm liên kết chung (ước khoảng 29,3% so với năm 2013 là 25,5%), số lượng hợp đồng khai thác mới của sản phẩm bảo hiểm trả tiền định kỳ và sản phẩm bảo hiểm trọn đời chiếm tỷ trọng không đáng kể 0,4% (trong đó Bảo Việt Nhân thọ triển khai nghiệp vụ bảo hiểm trả tiền định kỳ, Prudential triển khai sản phẩm bảo hiểm trọn đời).

Các doanh nghiệp tập trung khai thác sản phẩm bảo hiểm hỗn hợp có Prudential, Manulife, Dai-ichi, Hanwha, Cathay, Fubon, Aviva, Generali. Các doanh nghiệp có tỷ trọng sản phẩm bảo hiểm liên kết chung lớn trong tổng số lượng hợp đồng khai thác mới là Prudential, ACE, Dai-ichi, AIA, BVNT. Một số doanh nghiệp sử dụng kênh phân phối bưu điện và ngân hàng như Prévoir, VCLI có số lượng hợp đồng bảo hiểm tử kỳ khai thác mới chiếm đa số.

Tính đến hết năm 2014, toàn thị trường có 4 DNBH nhân thọ đã triển khai nghiệp vụ bảo hiểm hưu trí là Manulife, AIA, Dai-ichi và PVI Sun Life. Kết quả khai thác trong năm 2014 ước đạt 12.040 hợp đồng, chiếm tỷ trọng 1% tổng số hợp đồng khai thác mới.

Biểu đồ 4: Tỷ trọng hợp đồng khai thác mới theo nghiệp vụ

 Về doanh thu phí khai thác mới: Năm 2014, doanh thu phí khai thác mới ước đạt 8.678 tỷ đồng, tăng 12,59% so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó, nghiệp vụ chiếm tỷ trọng lớn trong tổng doanh thu phí khai thác mới là bảo hiểm hỗn hợp, tương ứng với tổng doanh thu phí khai thác mới 3.839 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 44,23%) và bảo hiểm liên kết đầu tư, tương ứng với tổng doanh thu phí khai thác mới 3.600 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 41,48%), riêng đối với nghiệp vụ bảo hiểm hưu trí, tính đến hết năm 2014, tổng doanh thu phí khai thác mới ước đạt 188,36 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 2,17%).

Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 12 trên tổng số 17 DNBH nhân thọ triển khai nghiệp vụ bảo hiểm liên kết chung; 02 DNBH nhân thọ triển khai sản phẩm bảo hiểm liên kết đơn vị là Manulife và Prudential.

Chất lượng hợp đồng khai thác mới: Phí bảo hiểm bình quân hợp đồng khai thác mới ước đạt 6,9 triệu/hợp đồng, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2013. Phí bảo hiểm bình quân của một hợp đồng bảo hiểm hỗn hợp là 9,33 triệu/ hợp đồng, một hợp đồng liên kết chung là 7,98 triệu/hợp đồng, hợp đồng tử kỳ là 0,66 triệu/hợp đồng.

Các doanh nghiệp có phí bảo hiểm bình quân khai thác mới cao gồm Generali (ước khoảng 30,92 triệu/hợp đồng), Phú Hưng (ước khoảng 17,35 triệu/hợp đồng), Aviva (ước khoảng 16,34 triệu/hợp đồng), PVI Sun Life (ước khoảng 13,14 triệu/hợp đồng), ACE (ước khoảng 11,96 triệu/hợp đồng), Dai-ichi (ước khoảng 11,82 triệu/hợp đồng), AIA (ước khoảng 11,26 triệu/hợp đồng). Manulife (ước khoảng 9,5 triệu/hợp đồng).

Biểu đồ 6: Phí khai thác mới bình quân

Đơn vị: triệu đồng

Về thị phần doanh thu khai thác mới: Nhóm dẫn đầu thị phần doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới bao gồm: Prudential (ước đạt 24,6%), Bảo Việt Nhân thọ (ước đạt 24%), tiếp đến là, Dai-ichi (ước đạt 11,33%), Manulife (ước đạt 11,13%), AIA (ước đạt 10,35%), ACE (ước đạt 5,76%), Prévoir (ước đạt 2,76%), Hanwha Life (ước đạt 2,72%), PVI Sun Life (ước đạt 2,56%), Generali (ước đạt 2,24%). Các doanh nghiệp chiếm thị phần nhỏ như: Aviva (ước đạt 0,81%), VCLI (ước đạt 0,65%), Cathay (ước đạt 0,53%), Fubon (ước đạt 0,22%), Phú Hưng và GE (ước đạt 0,17%).

 Hợp đồng có hiệu lực

Tổng doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ năm 2014 ước đạt 27.327 tỷ đồng (tăng 17,44% so với năm 2013), trong đó tỷ trọng doanh thu phí bảo hiểm hỗn hợp vẫn chiếm tỷ trọng cao nhất với khoảng 59,44%, tiếp đến là bảo hiểm liên kết đầu tư với 30,16%, bảo hiểm tử kỳ 1,95%, các nghiệp vụ còn lại chiếm tỷ trọng không đáng kể.

Biểu đồ 7: Tổng doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ

Số lượng hợp đồng có hiệu lực (theo hợp đồng chính) ước đạt 5.650.133 hợp đồng, tăng 10,07% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, sản phẩm bảo hiểm hỗn hợp chiếm tỷ trọng đa số (56,44%), tiếp đến là sản phẩm tử kỳ (22,12%), sản phẩm liên kết đầu tư (19,99%), các sản phẩm còn lại chiếm 1,4%. Các doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao về số lượng hợp đồng có hiệu lực bao gồm PVI Sunlife, Generali, Aviva, Prévoir, Hanwha, VCLI.

Biểu đồ 8: Số lượng hợp đồng có hiệu lực (theo hợp đồng chính)

Đơn vị: Nghìn hợp đồng

Về tình hình tài chính

Tổng tài sản

Tổng tài sản của các DNBH nhân thọ năm 2014 ước đạt 114.384 tỷ đồng tăng 18,46% so với cùng kỳ năm 2013. Biên khả năng thanh toán của các DNBH nhân thọ đều cao hơn nhiều so với biên KNTT tối thiểu theo quy định của pháp luật. Không kể đến các doanh nghiệp mới thành lập, các doanh nghiệp có thời gian hoạt động trên 6 năm đều có lãi và tăng vốn chủ sở hữu nhờ lợi nhuận để lại.

Trong năm 2014, có 4 doanh nghiệp tăng vốn điều lệ là Hanwha (tăng 931,4 tỷ đồng), Prévoir (tăng 70 tỷ đồng), Generali (tăng 374 tỷ đồng) và GE (tăng 90 tỷ đồng).

 Hoạt động đầu tư

Tổng số tiền đầu tư năm 2014 đạt khoảng 103.276 tỷ đồng tăng 18,52% so với cùng kỳ năm 2013. Tính đến tháng 2014, doanh thu từ hoạt động đầu tư ước đạt 9.394 tỷ đồng, tăng 17,94% so cùng kỳ năm 2013. Cơ cấu đầu tư của các DNBH nhân thọ mang tính an toàn với khoảng 62,9% đầu tư vào trái phiếu chính phủ và 24,8% đầu tư vào tiền gửi ngân hàng. Các hạng mục đầu tư rủi ro cao như cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp không có bảo lãnh, góp vốn vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ, khoảng 4,6% tổng tài sản đầu tư.   

Biểu đồ 9: Tỷ trọng theo danh mục đầu tư

 Về dự phòng nghiệp vụ:

Tổng dự phòng nghiệp vụ năm 2014 ước đạt 81.287 tỷ đồng, tăng 20,96% so với năm 2013, chiếm khoảng 71% tổng tài sản của thị trường.

Môi giới bảo hiểm

Tính đến thời điểm 31/12/2014, lĩnh vực môi giới bảo hiểm có 12 doanh nghiệp.

Căn cứ vào số liệu báo cáo ước cả năm 2014 của các doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, kết quả hoạt động của thị trường môi giới bảo hiểm năm 2014 như sau:

Kết quả hoạt động nghiệp vụ môi giới bảo hiểm

- Tổng phí bảo hiểm thu xếp qua môi giới bảo hiểm năm 2014 ước đạt 6.410 tỷ đồng (trong đó môi giới bảo hiểm gốc đạt 3.115 tỷ đồng, môi giới tái bảo hiểm đạt 3.295 tỷ đồng) tăng 20,7% so với năm 2013.

Phí bảo hiểm thu xếp qua môi giới chủ yếu tập trung ở nghiệp vụ bảo hiểm tài sản và bảo hiểm thiệt hại (chiếm 63,9% tổng số phí thu xếp qua môi giới), bảo hiểm chăm sóc sức khỏe (chiếm 15,6%).

Thị phần phí bảo hiểm thu xếp tập trung chủ yếu ở 3 doanh nghiệp (Aon, Gras, Marsh), chiếm 89%; khối các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (5 doanh nghiệp) chiếm 93,6%, khối các doanh nghiệp trong nước chỉ chiếm 6,4%.

- Hoa hồng môi giới bảo hiểm năm 2014 ước đạt 482 tỷ đồng (trong đó hoa hồng môi giới bảo hiểm gốc đạt 401 tỷ, hoa hồng môi giới tái bảo hiểm đạt 81 tỷ đồng) tăng 7,8% so với năm 2013,

Tỷ lệ hoa hồng môi giới bảo hiểm gốc bình quân là 12,9%, hoa hồng môi giới tái bảo hiểm bình quân 2,4%.

Thị phần hoa hồng môi giới bảo hiểm cũng tập trung chủ yếu ở 3 doanh nghiệp (Aon, Marsh, Gras) chiếm 79,5%, khối các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài chiếm 87,3%, khối các doanh nghiệp trong nước chỉ chiếm 12,7%.

Kết quả kinh doanh và tình hình tài chính

- Tổng doanh thu của các doanh nghiệp MGBH (bao gồm cả doanh thu từ hoa hồng môi giới bảo hiểm, hoạt động tài chính và thu nhập khác) năm 2014 ước đạt 507 tỷ đồng, tăng 9,2% so với năm 2013. Trong đó, thị phần của khối các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài chiếm 87,7%, khối các doanh nghiệp trong nước chỉ chiếm 12,3%.

- Tổng tài sản của các doanh nghiệp môi giới bảo hiểm tại 31/12/2014 ước đạt 569 tỷ đồng, tăng 30,1% so với cùng thời điểm năm 2013.

- Nguồn vốn chủ sở hữu của các doanh nghiệp môi giới bảo hiểm tại 31/12/2014 ước đạt 168 tỷ đồng, tăng 26,2% so với cùng thời điểm năm 2013.

                                             Theo Bản tin Thị Trường Bảo hiểm Toàn Cầu