Phùng Đắc Lộc – Tổng Thư ký HHBHVN

Nóng vấn đề bảo hiểm xe cơ giới

Năm 2014 bảo hiểm xe cơ giới có gần 4 triệu yêu cầu bồi thường với giá trị bình quân 2.728  bảng/vụ với tổng số tiền 9,8 tỉ bảng; Doanh thu đạt 8 tỉ bảng, thu hút 29 triệu xe tham gia bảo hiểm.

Nhà nước ban hành quy tắc điều khoản (cả bảo hiểm vật chất và bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự) phí bảo hiểm do các DN bảo hiểm tự quyết định, nếu lỗ thì lấy lãi nghiệp vụ khác bù đắp. Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự áp dụng chung như khối EU: bắt buộc với thiệt hại về người (không có tài sản), mức bồi thường theo thiệt hại thực tế hoặc phán quyết của tòa án (không đưa ra mức trách nhiệm bảo hiểm) bao gồm thiệt hại về sức khỏe và tổn thất thu nhập, tổn thất tinh thần. Bồi thường thiệt hại về người bình quân 10.080 bảng/vụ chiếm 9% số vụ nhưng chiếm 51% giá trị bồi thường bảo hiểm xe cơ giới. Bồi thường thiệt hại tài sản 2.649 bảng/vụ.

Phí bảo hiểm xe cơ giới giảm, bình quân 420 bảng/xe năm 2012 xuống còn 370 bảng/xe. Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự lỗ 527 triệu bảng năm 2014 làm cho bảo hiểm xe cơ giới lỗ.

Hiệp hội bảo hiểm Anh liên kết với Ủy ban xe cơ giới Anh, Ban tai nạn con người, Tổ chức điều tra (Thatcham), các luật sư và 13 doanh nghiệp bảo hiểm hàng đầu tập trung nghiên cứu các vấn đề:

Tai nạn gây thiệt hại ở mức độ nhẹ thì không giải quyết bồi thường nhằm giảm các chi phí điều tra, xác minh, thẩm định. Ý kiến đưa ra là đề nghị cải tổ phán quyết của tòa án dân sự với mức thiệt hại từ 1.000 EURO đến 5.000 EURO đã được Chính phủ chấp thuận.

Tình hình tai nạn xảy ra với lái xe ở độ tuổi  từ 17 đến 25 ngày càng gia tăng: nghiên cứu đưa ra kết luận độ tuổi này hay gây tai nạn vào buổi tối và đêm nên phải tăng phí bảo hiểm hoặc giảm phí nếu chấp nhận không được bồi thường khi tai nạn xảy ra vào buổi tối, đêm.

Các phương tiện xe cơ giới phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và có kết nối với Cơ quan quản lý và Cơ quan tự quản (chủ doanh nghiệp kinh doanh vận tải). Hiện nay 100% xe cơ giới được lắp đặt và vận hành thiết bị này (Chính phủ bắt buộc).

Nghiên cứu phản đối phán quyết của tòa án Châu Âu về việc mở rộng phạm vi bảo hiểm cho cả xe không tham gia giao thông bị tai nạn trong phạm vi các trang trại ở nông thôn, chủ yếu do lỗi chủ xe lái xe.

Cấm học lái xe cấp tốc, chương trình đạo tạo lái xe phải là 12 tháng và đội tuổi học lái xe bắt đầu từ 16,5 tuổi.

Quy định về giảm lượng cồn trong máu đối với lái xe trẻ (từ 17 – 24) tuổi so với độ tuổi khác. Nghiên cứu về lượng người chết do tai nạn giao thông chỉ ra rằng: có tới 15% trong độ tuổi từ 15 – 25 tuổi, 20% số này là độ tuổi 15 – 19.

Nghiên cứu còn đưa ra về Quy tắc của ngành như: không tự giảm thiểu tổn thất khi bị tai nạn không được bồi thường, chia sẻ thông tin thông qua cơ sở dữ liệu của Hiệp hội.

 Số tiền trục lợi bình quân mỗi năm khoảng 2,1 tỷ Bảng

Thị trường Bảo hiểm Anh cũng đang phải đối mặt với tình trạng trục lợi ngày càng gia tăng, bình quân mỗi năm số tiền trục lợi bảo hiểm khoảng 2,1 tỉ bảng. Năm 2014 số tiền trục lợi bị phát hiện là 1,32 tỉ bảng chiếm 3% doanh thu với 130.000 vụ chiếm 9% số vụ yêu cầu bồi thường.

Ngành Bảo hiểm Anh đã và đang rất nỗ lực hạn chế tình trạng này. Năm 2006, Ủy ban phòng chống trục lợi bảo hiểm được thành lập với 40 DN bảo hiểm hàng đầu tham gia.

Với sự hỗ trợ của cảnh sát, đã có 1.100 vụ bị phát hiện, những kẻ trục lợi bị kết án 3.40 năm tù.  Chi phí cho hoạt động của Ủy ban này khoảng 200 triệu bảng/năm nhưng thu lại 1,3 tỉ bảng trục lợi bảo hiểm (tỉ lệ 1/6,5).

Năm 2015, Ủy ban này cũng đã tiến hành kiểm tra 1.400 vụ có dấu hiệu nghi ngờ. Kết quả có  khoảng 200 trường hợp bị buộc tội và hơn 290 trường hợp cảnh cáo, thu hồi hơn 1,4 triệu bảng.

Ủy ban phòng chống trục lợi đã xây dựng cơ sở dữ liệu về những tổ chức cá nhân trục lợi bảo hiểm do DN bảo hiểm tài trợ kinh phí. Dữ liệu cập nhật thông tin ở tất cả sản phẩm bảo hiểm và tất cả các bước của dòng đời sản phẩm bảo hiểm, lưu giữ các đơn bảo hiểm bị trục lợi bảo hiểm và danh sách các bên liên quan. Khi hồ sơ yêu cầu bồi thường có dấu hiệu trục lợi, DN bảo hiểm gửi lên cho Ủy ban phòng chống trục lợi và ủy quyền lại cho Ủy ban điều tra đồng thời đóng góp kinh phí điều tra.

 Hệ thống quản và tự quản chặt chẽ

Ủy ban giám sát tài chính Quốc gia

Thị trường Bảo hiểm Anh có một hệ thống quản lý và tự quản lý rất chặt chẽ.

Với chức năng giám sát độc lập so với quyền quản lý, giám sát của Chính phủ và chi phí được tính vào phí hội viên, Ủy ban giám sát tài chính quốc gia của Anh quản lý 56.000 DN hoạt động trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán, bảo hiểm. Trong đó bộ phận Quản lý giám sát bảo hiểm quản lý 6.500 doanh nghiệp phi nhân thọ (903 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ còn lại là trung gian môi giới) và 379 DN bảo hiểm nhân thọ.

Các nghiệp vụ bảo hiểm được quản lý bao gồm bảo hiểm bán sỉ, bảo hiểm bán lẻ, nhà cửa, hàng không, hàng hải, đường bộ. Lĩnh vực quản lý được ưu tiên là quản trị doanh nghiệp bảo hiểm, công nghệ thông tin, đối xử công bằng với khách hàng, hưu trí, tư vấn tài chính, thị trường vốn, ngân hàng.

Ủy ban giám sát tài chính quốc gia có nhiệm vụ  Xây dựng chính sách và luật, cẩm nang hướng dẫn DN bảo hiểm thực hiện (tương tự như Thông tư); Đưa ra quy trình bán bảo hiểm, xây dựng quy tắc, điều khoản bảo hiểm; Quy định về sản phẩm bảo hiểm rủi ro; Xây dựng quy trình bồi thường; Quy định về cạnh tranh đúng chức năng; Giám sát chương trình khuyến mãi.

Đặc biệt, Ủy ban này có chức năng thanh, kiểm tra. Khi có các dấu hiệu bất thường, Ủy ban sẽ  cử các chuyên gia xuống DN (có báo trước). Kết quả được thông báo bí mật cho DN để DN khắc phục vi phạm, nếu không khắc phục được sẽ đưa vào giám sát đặc biệt.

Ủy ban còn có quyền được xử lý các hành vi vi phạm bằng cách cấm cá nhân được hành nghề, đình chỉ doanh nghiệp kinh doanh một số nghiệp vụ bảo hiểm liên quan. 

Hiệp hội Bảo hiểm Anh

Quan hệ khăng khít với Ủy ban giám sát tài chính quốc gia của Anh, Hiệp hội Bảo hiểm Anh cũng có vai trò rất lớn trọng việc hỗ trợ, quản lý các DNBH hội viên và thúc đẩy thị trường bảo hiểm phát triển.

Hiệp hội bảo hiểm Anh (HH) được thành lập  năm 1985 có 250 hội viên là DN bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ, hoạt động dựa trên nguồn kinh phí đóng góp của các hội viên. Chức năng hoạt động của HH là: Đóng góp ý kiến xây dựng chính sách pháp luật cho Chính phủ; Tuyên truyền thúc đẩy phát triển bảo hiểm; Xây dựng tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp; Tổ chức hội thảo tập huấn đào tạo… Đến nay, HH đã có nhiều thành công trong việc kiến nghị với Chính phủ về quản lý quỹ hưu trí tự nguyện, phát triển hoạt động bảo hiểm hưu trí, nhà nước hỗ trợ DN bảo hiểm cung cấp sản phẩm bảo hiểm thiên tai cho nhà có nguy cơ cao về lũ lụt. Ngoài ra, HH cũng có vai trò rất lớn trong việc phòng chống trục lợi bảo hiểm thông qua việc thành lập Ủy ban Phòng chống trục lợi bảo hiểm./.