Trên thực tế, xe ô tô sử dụng năng lượng mới khác với xe ô tô chạy bằng động cơ đốt trong (ICE), tức chạy bằng nhiên liệu hoá thạch như xăng hay dầu, về mặt kết cấu thân xe, hệ thống động lực và bảo dưỡng nên có các đặc điểm rủi ro rất khác với xe ô tô chạy bằng động cơ đốt trong. Mặt khác, trong vài năm qua, tỷ lệ bồi thường bảo hiểm của xe ô tô sử dụng năng lượng mới theo quy tắc và biểu phí bảo hiểm của xe ô tô truyền thống khá cao. Điều này thúc đẩy sự cần thiết phải đánh giá cụ thể hơn và điều chỉnh quy tắc bảo hiểm sao cho phù hợp. 

Để phục vụ cho việc tham khảo và nghiên cứu của các đồng nghiệp và độc giả, Bản tin Bảo hiểm và Đời sống của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam xin giới thiệu một phần trích dịch trong bài “Phân tích toàn diện về các đặc điểm rủi ro của xe ô tô sử dụng năng lượng mới” do Chi nhánh của Swiss Re ở Trung Quốc ấn hành vào tháng 5/2022 đề cập đến bộ điều khoản bảo hiểm dành riêng cho xe ô tô sử dụng năng lượng mới do Hiệp hội bảo hiểm Trung Quốc (IAC) ban hành vào cuối năm 2021 để triển khai thí điểm. 

Bước đột phá chính sách – Ban hành bộ điều khoản bảo hiểm dành riêng cho xe ô tô sử dụng năng lượng mới

Những thay đổi về công nghệ, kết cấu thân xe và các tình huống sử dụng xe ô tô năng lượng mới khiến cho sản phẩm bảo hiểm truyền thống khó đáp ứng nhu cầu quản lý rủi ro mới. Do đó, cần phải phát triển sản phẩm bảo hiểm sao cho phù hợp.

Thứ nhất, pin nguồn là cấu phần cốt lõi của công nghệ xe ô tô sử dụng năng lượng mới và chiếm một tỷ trọng lớn trong chi phí sản xuất xe ô tô sử dụng năng lượng mới. Hiệu suất của pin về mặt khả năng chống bụi, nước và nhiệt thay đổi tùy thuộc vào từng loại pin. Tình trạng suy giảm/chai pin vẫn là một mối quan tâm lớn khác đối với chủ xe ô tô điện. Do đó, cần cân nhắc nhiều hơn để đánh giá phạm vi bảo hiểm, mức phí bảo hiểm và trách nhiệm bảo hiểm.

Thứ hai, có sự khác biệt đáng kể về công nghệ sửa chữa và bảo dưỡng cũng như các chi phí liên quan giữa dòng xe ô tô sử dụng năng lượng mới và dòng xe ô tô chạy bằng động cơ đốt trong. Khác với công nghệ động cơ đốt trong đã phát triển hoàn thiện và tiên tiến, ngành dịch vụ sau bán hàng dành cho xe ô tô sử dụng năng lượng mới nhìn chung vẫn còn tụt hậu do nguồn lực hạn chế. Ngoài ra cũng còn thiếu các tiêu chuẩn và quy tắc được chấp nhận chung để hướng dẫn ngành này một cách hiệu quả. Do đó, những điều này đòi hỏi phải có năng lực chuyên môn hơn trong hoạt động xét nhận bảo hiểm và tính toán tổn thất.

Thứ ba, các công nghệ mới và các tình huống sử dụng mới như chương trình đổi pin và trạm sạc điện dành riêng cho xe ô tô sử dụng năng lượng mới đã dẫn đến nhu cầu ngày càng tăng về phạm vi bảo hiểm, khiến cho việc phát triển và xây dựng một bộ điều khoản bảo hiểm riêng trở nên cấp thiết hơn bao gồm thiết kế đặc thù của xe ô tô sử dụng năng lượng mới, đánh giá rủi ro và quản lý bồi thường.

 Những thay đổi chính của bộ điều khoản bảo hiểm mới

Những thay đổi chính của bộ điều khoản bảo hiểm dành riêng cho xe ô tô sử dụng năng lượng mới này có thể tóm tắt thành 4 điểm sau đây:

1. Làm rõ định nghĩa về loại xe ô tô: "Áp dụng hệ thống năng lượng mới, được chạy hoàn toàn hay chủ yếu bằng nguồn năng lượng mới”, bao gồm xe ô tô chạy hoàn toàn bằng điện, xe ô tô lai điện (xe ô tô lai điện có cắm điện, xe ô tô điện có phụ trợ) và xe ô tô chạy bằng pin nhiên liệu.

2. Làm rõ phạm vi bảo hiểm:

•  Bảo hiểm thiệt hại cho chính xe ô tô bao gồm thân xe, hệ thống lưu trữ pin và năng lượng, động cơ và hệ thống truyền động, các hệ thống điều khiển khác, và các thiết bị do nhà sản xuất khác trang bị;

•  Trách nhiệm bảo hiểm bao gồm "hỏa hoạn hoặc bốc cháy", nhưng không bao gồm "cứu hộ" và "tình trạng suy giảm/chai pin";

•  Định nghĩa về "quá trình sử dụng xe ô tô năng lượng mới" bao gồm việc lái xe, đỗ xe, sạc điện và vận hành.

3. Tương ứng với các đặc điểm rủi ro cụ thể: Bổ sung thêm 4 điều khoản sửa đổi về phạm vi bảo hiểm, bao gồm các khía cạnh như bảo hiểm sự cố lưới điện bên ngoài và tổn thất trụ sạc điện. 

4. Phản ánh sự khác biệt về tỷ lệ khấu hao hàng tháng (Bảng biểu)

Kết luận

Sự phát triển ngành xe ô tô sử dụng năng lượng mới là con đường cần thiết để Trung Quốc trở thành một quốc gia mạnh về xe ô tô, đồng thời đây cũng là một sáng kiến chiến lược nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và thúc đẩy phát triển xanh. Bất chấp sự khác biệt về rủi ro và kinh nghiệm còn hạn chế, ngành bảo hiểm luôn nỗ lực tìm tòi các giải pháp cho sản phẩm bảo hiểm xe ô tô sử dụng năng lượng mới.

Nhìn về phía trước, với sự ra đời của bộ điều khoản nói trên, bảo hiểm sẽ đóng vai trò là một công cụ quản lý rủi ro quan trọng, cung cấp phạm vi bảo hiểm rủi ro toàn diện hơn cho chủ xe ô tô sử dụng năng lượng mới. Bằng cách thu hẹp khoảng trống bảo vệ, ngành bảo hiểm sẽ đóng góp vào sự phát triển của ngành công nghiệp xe ô tô điện.

Xe ô tô điện đang là xu hướng tất yếu của ngành công nghiệp ô tô thế giới và Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc. Với dân số 100 triệu dân, Việt Nam hứa hẹn là thị trường ô tô điện đầy tiềm năng và xe ô tô điện sẽ xuất hiện nhiều hơn trên đường phố Việt Nam trong thời gian tới. Thiết nghĩ chúng ta cũng nên học tập cách làm này của Trung Quốc./.

Trần Minh Tuấn